Bøger af Alles Over Historia

De naam Adolf Hitler roept – zelfs bijna driekwart eeuw na de val van het Derde Rijk – nog veel afgrijzen, verachting en verwondering op. Hoe kon een mislukte schilder een heel volk inpalmen? Hoe kon hij van een onbeduidend partijtje met 55 leden een miljoenenbeweging maken? Deze uitgave geeft het antwoord. Hier lees je het verhaal over de zoon van een douanebeambte uit Braunau die de nazibeweging vormgaf en de Duitsers hersenspoelde om zijn grote droom te verwezenlijken. Met bangmakerij en geweld. Met een ijskoud cynisme. En niet in de laatste plaats met een buitengewoon redenaarstalent. Maar bij de geschiedenis van nazi-Duitsland komt veel meer kijken dan de waanzin van één man. Het is de geschiedenis van een heel volk dat zich in de luren liet leggen en zijn ogen sloot voor moord en vervolging, en uiteindelijk bereid was zijn Führer te volgen in een oorlog die dood en verderf zaaide op een ongekende schaal.

Vóór een vrijmetselaarsleerling de loge in mag, moet hij in afzondering nadenken over de geestelijke reis die hij gaat maken. Ter inspiratie staat er ‘V.I.T.R.I.O.L.’ op de muur, een alchemistische aanduiding voor het zoeken naar het verborgene der dingen. Op tafel liggen enkele dijbeenderen en een schedel. Ze symboliseren dat het ritueel een soort sterven is, waarna de leerling als ingewijde herboren wordt. Het verblijf in afzondering is een van de vele rituelen van de vrijmetselaars, waarvan de meeste onbekend zijn voor buitenstaanders. Er zijn in de loop der geschiedenis allerlei genootschappen geweest met occulte, religieuze, politieke of economische doelstellingen. Wat ze gemeen hebben, zijn rituelen en strenge regels, onder meer over geheimhouding. De geslotenheid geeft de genootschappen kracht, maar wekt wantrouwen in de buitenwereld. Want wat gebeurt er als machtige mannen elkaar achter gesloten deuren ontmoeten?

In 1862 bezocht Abraham Lincoln het legerkamp van de Unie bij Sharpsburg in Maryland, VS. Twee jaar eerder was hij verkozen tot de 16e president van het land, en nu was het oorlog. Het conflict tussen de Noordelijke en Zuidelijke Staten over het recht om slaven te houden broeide al langer en was na zijn aantreden in een burgeroorlog ontaard. Het Zuiden scheidde zich af terwijl het Noorden het gezag van de Unie probeerde te hand haven. De burgeroorlog was maar een van de vele beproevingen van de jonge natie. Lincoln greep liever niet naar de wapens, maar een democratische republiek kon niet toestaan dat een minderheid in opstand kwam. Het Zuiden moest op zijn plaats worden gezet. De bevrijding van de slaven was dan ook niet vanaf het begin van de oorlog het hoofddoel. Maar in zijn Gettysburg Address in 1863 zei Lincoln dat iedereen gelijk geschapen is, zoals het staat in de Onafhankelijkheidsverklaring. Dat betekende ongeacht huidskleur.

De winnaar van een slag heeft vaak de meeste soldaten of de beste wapens. Maar beide voordelen kunnen tenietgedaan worden door tactisch inzicht. Dat wisten Alexander de Grote en Napoleon donders goed. Zij hielden steevast het hoofd koel, net als de Russische generaal Zjoekov in de Slag bij Koersk in 1943. Het Rode Leger was in de meerderheid, maar de Duitse Tiger- en Panthertanks hadden een groter bereik en een dikkere bepantsering dan de Russische tanks. Zjoekov verschanste zich dan ook achter mijnenvelden en prikkeldraad en wachtte de Duitse aanval af. Pas toen de Duitsers zichzelf uitgeput hadden, sloeg hij toe. Hij verraste hen met een snelle, massale tankaanval. Na een bloedbad dat uitdraaide op man-tegen-mangevechten, waren de Duitsers verslagen aan het Oostfront. In De grootste successen op het slagveld vind je de beste voorbeelden van slagen waarbij koelbloedigheid en tactiek de doorslag gaven.

In 1046 v.Chr. stak een leger van 45.000 man en 300 strijdwagens de Gele Rivier over. Aan het hoofd stond kroonprins Wu van Zhou, die de naburige Shang-dynastie al snel versloeg. De Zhou-dynastie heerste bijna 800 jaar en ontwikkelde het staatsbestel dat later onder de keizer werd voortgezet. In 221 v.Chr. werd China verenigd door Qin-koning Ying Zheng, die zei dat de goden hem hadden uitverkoren om als keizer te heersen in het rijk dat het centrum van de beschaving was. Alle onderdanen moesten de Zoon des Hemels dienen. De rijken rondom China werden vazalstaten, die een eed van trouw aflegden en belasting betaalden aan de keizer. Buiten de grenzen van deze staten woonden slechts barbaren. Bij hen was, behalve paarden, niets goeds te halen, en de grenzen werden dan ook zwaar bewaakt. Bijna 1000 jaar floreerde China als een zelfbewust, geïsoleerd rijk, tot de ontmoeting met westerse kooplui en wapens in de 20e eeuw de keizer ten val bracht.

De timing was perfect. Toen de eerste kruisvaarders in 1096 met de zegen van de paus naar het Heilige Land trokken, waren de moslims in een interne strijd verwikkeld en konden de Europese ridders hun gang gaan. De zeges volgden elkaar op en in 1099 veroverden de christenen Jeruzalem. Islamitische mannen, vrouwen en kinderen werden afgeslacht. De moslimwereld was in shock en de kaliefen zonnen op wraak. Maar de kruisvaarders hadden het Heilige Land in hun greep en versterkten het met een netwerk van onneembare burchten. Pas 100 jaar later werden de kaliefen verenigd onder één sterke legerleider. Saladin liet in de Slag bij Hattin zien wat hij in de woestijn vermocht en consolideerde zijn positie door in 1187 Jeruzalem te veroveren. 100 jaar golfde de strijd op en neer, maar toen de Ottomanen in 1453 Constantinopel veroverden, waren het Byzantijnse Rijk en de christelijke opmars in het oosten ten einde.

Op 9 augustus 1945 wierp de Amerikaanse piloot Charles W. Sweeney een atoombom af op de Japanse stad Nagasaki. 43 seconden later ontplofte het gevaarte boven de havenstad en veranderde het bedrijvige centrum in een ruïne. Zo’n 70.000 mensen kwamen bij de aanval om het leven. De bommen op Hiroshima en Nagasaki luidden het einde in van zes jaar dood en verderf in de wereld. Sinds Duitse troepen in september 1939 Polen waren binnengevallen en daarmee de wereld in een tweede oorlog van enorme proporties hadden gestort, waren de bloedigste gevechten aller tijden geleverd. Maar de wreedheid beperkte zich niet tot het slagveld. Honderdduizenden burgers vonden de dood bij bombardementen of werden slachtoffer van willekeurige wraakacties van soldaten, terwijl in de Duitse concentratiekampen een heel volk bijna werd uitgeroeid. De bloedbaden van WOII vergt veel van de lezer. Het verhaal is als de oorlog zelf: gruwelijk – maar fascinerend.