Love vedrørende særskilte jurisdiktioner og juridiske områder

Það lék aldrei neinn vafi á því að hinum 25 ára Brian fannst sér mjög létt og hann vera frjálsari en áður eftir að hann hafði skotið tvo fyrrum vini sína með afsagaðri haglabyssu fimmtudaginn 13. júní 2002, um kl. 21.50. Hinir látnu voru báðir tengdir glæpasamtökunum Vítisenglum (Hell’s Angels). Brian fannst þarna sem hann hefði loksins fengið frið fyrir þessum tveimur kvölurum sínum. Honum fannst einnig að hann hefði breytt rétt og hindrað að fleira ungt fólk eins og hann lenti í sömu aðstöðu og hann hafði gert. Hinn horaði Brian var lærður bakari. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Under Den kolde krig blev forsvaret af Danmark ikke kun anset som en militær opgave. Man talte derimod ofte om et totalforsvar, hvor man udnyttede alle ressourcer til at opretholde et velorganiseret og funktionsdygtigt samfund til beskyttelse af civilbefolkningen og forsvaret af landet.I denne artikel giver Jørgen Fried Pedersen og Poul Holt Pedersen et indblik i politiets og det civile beredskabs rolle som en del af totalforsvaret under Den kolde krig.Jørgen Fried Pedersen er tidligere politiinspektør i Rigspolitiet.Poul Holt Pedersen beskæftiger sig med kvalitetssikring og projektledelse og er forfatter til flere bøger og artikler.

Det begyndte med slaget på Store Torv i Aarhus i marts 1849. I denne artikel redegør historiker Kenn Tarbensen for de optøjer og uroligheder, der satte sit præg på den danske provins i årene 1850-1870 og førte til ændringen af politiloven i 1871.Kenn Tarbensen (f. 1964) er arkivar, seniorforsker og ph.d. i historie. Hans primære forskningsområder er dansk historie 1750-2000, dansk erhvervshistorie i 1900-tallet i internationalt perspektiv og udenlandske investeringer i dansk erhvervsliv.

"Ni skulle ha sett honom när han stod där i trappuppgången med portföljen på magen, jag tyckte att han var så söt, och han såg så tafatt ut och det tog evigheter innan han fick sagt vad han ville, och fast jag inte var ett dugg intresserad av hans försäkringar kunde jag inte låta bli att släppa in honom."Skenet kan bedra. Brown, mannen som beskrivs, är en lurendrejare efterlyst för försäkringsbedrägerier.Sökandet efter Brown driver boken framåt och han är en fascinerande skuggfigur. Motiven som i ena stunden framstår som förståeliga visar sig i andra stunden vara dunkla. Någonstans under alla frågetecken kan man skönja ett alternativt levnadssätt, som kanske kan leda till förståelse för enigmat som herr Brown utgör.Alice Staffan Beckman är författare och journalist. Jobbade för Svenska Dagbladet och Sveriges Radio mellan 1957-1965 och debuterade under den tiden som författare. Böckerna är ofta politiskt inriktade. Staffan Beckman har senare get ut under namnet Alice Staffan Beckman, men han ser sig som både han och hon.

Den 18. maj 1993 stødte politi og demonstranter sammen i de værste uroligheder i Danmark siden anden verdenskrig. Politiet affyrede 113 skud, der sårede mindst 11 demonstranter. 96 betjente blev kvæstet.Især to grupper stod stejlt over for hinanden den nat på Nørrebro. På den ene side de autonome – og på den anden deres ærkefjende Uropatruljen. Mere end 20 års opsparet fjendskab forvandlede Fælledvej til en krigszone.Dette afsnit tager sin begyndelse først i 70’erne. For det er her vi skal finde de første spirer til det had, der op gennem 70’erne og 80’erne opstår mellem husbesættere og Uropatruljen.Værter: Julie Giese & Frederik StrandReporter: Steffen WaltonTilrettelæggelse, produktion og musik: Frederik Strand og MoxStoryDer er i podcasten anvendt citater fra:Balladen om Byggeren, Jomfru Ane Band 1980 (Sanne Brüel/Rebecca Brüel/Claus Flygare)Sangen om Byggeren (1980) (Ida Hoffmeyer, Jens Frimodt)Husker du Benjamin, Magtens Korridorer (1998) (Magtens korridorer)Denne podcast-serie er baseret på Frederik Strands bog "Uropatruljen – Politiets hårde halse". Her beretter tidligere urobetjente om livet på gaderne, om mødet og omgangen med slumstormere, christianitter, rockere, pushere og narkomaner og prostituerede, bz’ere og autonome.Frederik Strand er en dansk forfatter og leder af Politimuseet i København. Han er uddannet cand.mag. i filosofi og historie og har en ph.d. i politihistorie. Han står blandt andet bag bøgerne "Uopklaret" og "Efterforskningens anatomi".

Uropatruljens folk var bekymrede. Man havde omkring nytåret 1970-71 observeret, at et større antal unge fra blandt andet det nu nedrevne Sofiegården var begyndt at søge over mod Bådsmandsstrædes Kaserne og Ammunitionsarsenal. Allerede i løbet af 60’erne var militæret begyndt at rømme det store område, og mange bygninger lå derfor tomme hen. I april 1971 var militæret endeligt ude af bygningerne. De unge mennesker sivede langsomt ind i området, og Uropatruljens folk var urolige for, at man snart stod overfor et nyt Sofiegården.Værter: Julie Giese & Frederik StrandReporter: Steffen WaltonTilrettelæggelse, produktion og musik: Frederik Strand og MoxStoryDenne podcast-serie er baseret på Frederik Strands bog "Uropatruljen – Politiets hårde halse". Her beretter tidligere urobetjente om livet på gaderne, om mødet og omgangen med slumstormere, christianitter, rockere, pushere og narkomaner og prostituerede, bz’ere og autonome.Frederik Strand er en dansk forfatter og leder af Politimuseet i København. Han er uddannet cand.mag. i filosofi og historie og har en ph.d. i politihistorie. Han står blandt andet bag bøgerne "Uopklaret" og "Efterforskningens anatomi".

Vesterbro var sidst i 70erne under radikal forandring. Det gamle arbejderkvarter var præget af prostitution og porno – og var kendt for et særligt hårdkogt kriminelt miljø. Og nu rykkede narkoen så også ind i kvarteret. Der var brug for Uropatruljen. Dette afsnit tager sin begyndelse i et andet brokvarter i København, nemlig Nørrebro, der op gennem 70’erne var kendt for handel med hårde stoffer og narkokriminalitet.Værter: Julie Giese & Frederik StrandTilrettelæggelse, produktion og musik: Frederik Strand og MoxStoryDer er i podcasten anvendt citater fra:Istedgade, Sylvester & Svalerne (1979) (Leif Sylvester/Søren Wolff)Livet i Istedgade, Dan Turell og Halfdan E (2019) (Dan Turell/Halfdan E)Denne podcast-serie er baseret på Frederik Strands bog "Uropatruljen – Politiets hårde halse". Her beretter tidligere urobetjente om livet på gaderne, om mødet og omgangen med slumstormere, christianitter, rockere, pushere og narkomaner og prostituerede, bz’ere og autonome.Frederik Strand er en dansk forfatter og leder af Politimuseet i København. Han er uddannet cand.mag. i filosofi og historie og har en ph.d. i politihistorie. Han står blandt andet bag bøgerne "Uopklaret" og "Efterforskningens anatomi".

I 1980 kunne Uropatruljen afdække et skifte i kriminalitetsstrukturen på Christiania. Det var en tendens, der tilsyneladende gjorde sig gældende i store dele af den vestlige verden, hvor lokale forhandlere af narko siden 1970ernes slutning var blevet fortrængt af mere organiserede grupper, der i kraft af de mange penge, der var involveret, ønskede at kontrollere markedet. En ny spiller var dermed trådt ind på Uropatruljens scene – de amerikansk inspirerede rockergrupper.Værter: Julie Giese & Frederik StrandReporter: Steffen WaltonTilrettelæggelse, produktion og musik: Frederik Strand og MoxStoryDenne podcast-serie er baseret på Frederik Strands bog "Uropatruljen – Politiets hårde halse". Her beretter tidligere urobetjente om livet på gaderne, om mødet og omgangen med slumstormere, christianitter, rockere, pushere og narkomaner og prostituerede, bz’ere og autonome.Frederik Strand er en dansk forfatter og leder af Politimuseet i København. Han er uddannet cand.mag. i filosofi og historie og har en ph.d. i politihistorie. Han står blandt andet bag bøgerne "Uopklaret" og "Efterforskningens anatomi".

I februar 1969 går 217 politifolk, 23 falck-mænd og et større antal arbejdere med nedrivningsmaskiner i aktion på Christianshavn. Aktionen er brutal. Nedrivningsmaskinerne kører direkte ind i bygningerne, mens der stadig er personer i de øverste lejligheder. Andre beboere bliver hårdhændet hevet ud og kørt bort i salatfade.I mere end fire år havde såkaldte slumstormere boet ulovligt i Sofiegården, og nu havde kommunen fået nok. Husene skulle ryddes. Og her spillede en relativt ny afdeling i Københavns Politi en væsentlig rolle. En gruppe af civilklædte politifolk, der op til rydningen havde patruljeret blandt den nye gruppe af hippier, der ikke alene boede ulovligt, men også indtog store mængder hash.Det var ikke første gang, at Uropatruljen – som gruppen hed – lagde sig ud med de unge, der var født i kølvandet på anden verdenskrig. Men med rydningen af Sofiegården blev politiet, og særligt Uropatruljen, lagt for had. For var det ikke politiet, der havde smadret de unges livsdrøm? Og var det ikke Uropatruljen, der gang på gang havde chikaneret de unge under 60’ernes vietnamdemonstrationer? Den rebelske ungdomsgenerations had til Uropatruljen var født.Værter: Julie Giese & Frederik StrandTilrettelæggelse, produktion og musik: Frederik Strand og MoxStoryDer er i podcasten anvendt citater fra:Uropatruljen, Slumstormerne (1971) (Slumstormerne)Det store stygge storkespringvand, Cæsar, (1965) (Trad./Thøger Olesen)Balladen om Provoknud, Gasolin (1972) (Jönsson - Beckerlee - M. Mogensen)Denne podcast-serie er baseret på Frederik Strands bog "Uropatruljen – Politiets hårde halse". Her beretter tidligere urobetjente om livet på gaderne, om mødet og omgangen med slumstormere, christianitter, rockere, pushere og narkomaner og prostituerede, bz’ere og autonome.Frederik Strand er en dansk forfatter og leder af Politimuseet i København. Han er uddannet cand.mag. i filosofi og historie og har en ph.d. i politihistorie. Han står blandt andet bag bøgerne "Uopklaret" og "Efterforskningens anatomi".

Í hvert einasta skipti sem fjölmiðlar fyllast af fréttum um einstaklinga sem hafa svívirt börn, erum við minnt á að í samfélagi okkar eru til menn með svo auvirðilegt hegðunarmynstur að þeir geta aðeins fullnægt kynferðislegum hvötum sínum með börnum, oft mjög ungum.Þrátt fyrir útskýringar á þörfum þeirra dæmir almenningur þá mjög hart, gjörningurinn stríðir gjörsamlega á móti þeim gildum sem við byggjum líf okkar á og auk þess eru lögin skýr hvað varðar þessa siðlausu glæpi.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Það var blíðskaparveður að morgni fimmtudagsins 16. ágúst 2001. Farþegaferjan Norræna sigldi lygnan sjó inn mynni Seyðisfjarðar en ferjan hafði lagt af stað frá Bergen í Noregi tveimur dögum fyrr. Lítillega bætti í vindinn svo að litlar bárur dönsuðu á haffletinum. Þær voru þó það smáar að þær höfðu engin áhrif á siglingu ferjunnar þar sem hún nálgaðist áfangastaðinn í botni fjarðarins. Þær höfðu aftur á móti áhrif á sjóhæfni þess farartækis sem kemur við sögu í þessari frásögn.Ferjan var aðeins á eftir áætlun og það átti eftir að hafa afdrifaríkar afleiðingar fyrir þá sem höfðu gert ráð fyrir að geta smyglað um 2,3 kg af hassi inn í landið án þess að nokkur yrði þess var.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Saga þessi fjallar um tvo menn sem báðir litu á léttan bjór sem hreinustu ólyfjan. Þegar slíkur ófögnuður kom í ljós ofan í innkaupapokanum þeirra, sóru þeir að hefna sín á eiganda sjoppunnar eins og rakið verður í þessari litlu, hreinskilnu frásögn úr hversdagslífinu á árinu 2001.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Ekki var sungið um það við vöggu Frank Mouritzens að hann yrði seinna meir einn af umtöluðustu sakamönnum Danmerkur.Hann ólst upp, ásamt tveimur alsystkinum og einni hálfsystur, á efnuðu heimili í Álaborg. Faðirinn var verksmiðjueigandi. Hann rak pappírspokaverksmiðju sem gaf vel af sér. Fjölskyldan bjó í stóru einbýlishúsi og höfðu þjónustufólk – svo Frank ólst ekki aðeins upp í mjög vernduðu umhverfi, heldur einnig við meiri munað og töluvert meiri peninga á milli handanna en flestir jafnaldrar hans.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Sakamál eru meðal þeirra umræðuefna sem hvað oftast ber á góma í samfélaginu. Sakamálaþættir af ýmsum toga eru með vinsælasta afþreyingarefninu, bæði í sjón- varpi og kvikmyndahúsum. Íslenskar sakamálaskáldsögur hafa verið að ryðja sér til rúms á innlendum og alþjóðlegum markaði og notið verðskuldaðrar athygli.Öll þessi umfjöllun hefur vakið áhuga fólks á lögreglustörfum. Þau eru þó oft æði ólík þeirri mynd sem dregin er upp í sögum og kvikmyndum. Rannsóknir sakamála eru vandasamar og flóknari en fólk gerir sér grein fyrir í fljótu bragði. Afdrifaríkir atburðir eru til rannsóknar og opinberrar umfjöllunar og því mikil- vægt að réttur bæði þolenda og gerenda sé metinn jafnt.Rannsókn er í rauninni aðeins leit að sannleikanum, hver svo sem hann kann að vera og tilraun til þess að nálgast hann eins faglega og kostur er. Eðli málsins sam- kvæmt eru ekki allir jafnákafir í að leiða sannleikann í ljós og því er hæfni þeirra sem að málunum koma afar mikilvæg. Fordómaleysi, innsæi í mannlegar tilfin- ningar, hlutlaus vinnubrögð þar sem ekki er tekin persónuleg afstaða, er nauðsyn- leg til þess að rannsókn skili þeim árangri sem hún á að gera. Opinber umræða og neikvæð umfjöllun má ekki hafa áhrif á rannsakarann. Persónulegt álit hans á sökuðum manni, hvað svo sem hann kann að hafa til sakar unnið, má ekki heldur hafa áhrif á dómgreind hans eða vilja til þess að upplýsa sannleikann.Þetta getur verið erfiður línudans, sérstaklega í málum þar sem börn eða aðrir þeir sem minna mega sín koma við sögu.Þessi línudans er til umfjöllunar í bókinni Norræn Sakamál 2003. Margvísleg sakamál af ólíkum toga eru rakin af þeim sem best til þekkja, það er að segja af fólkinu sem vann að þessum málum á rannsóknarstigi. Reynt er að leiða lesandann inn í þann heim sem blasir við þeim sem daglega starfa að rannsóknum sakamála og uppljóstrunum afbrota. Í bókinni er skýrt frá ólíkum sakamálum hvaðanæva af norðurlöndunum. Vonandi verður þú lesandi góður einhvers vísari um störf lög- reglunnar við lesturinn.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Í elsta og best varðveitta bæ Danmerkur urðu nokkrir ískyggilegir eldsvoðar seint á árinu 2000 og fram á haust árið 2001. Ribe er einstakur bær sem hefur að geyma fjölda sögulegra minja og er, að sumra áliti, viðkunnanlegasti bærinn í allri Danmörku. Bæjarkjarninn hefur yfir sér miðaldablæ, þar eru fjöldamörg múrg- reypt hús með fallega útskornu tréverki og lystilega gerðum útidyrum og einstök götuljós á litlum götum lögðum tilhöggnum steinum. En ef til vill var þessi indæli bær ekki svo indæll lengur, því hugsanlega gekk brennuvargur laus.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Hinn þekkti, norski landslagsmálari, Kitty Lange Kielland, lést árið 1914. Rúm- lega áttatíu árum síðar reyndi eigandi listagallerís í Stavanger að gera sér mat úr því að verð á málverkum hennar fer stöðugt hækkandi.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Veturinn 1999 urðu Þrándheimsbúar felmtri slegnir vegna voveiflegs morðs sem framið var þar. Fertug kona, Gerd Norheim, var ráðin af dögum af fyrrverandi un- nusta sínum. Hann byrlaði henni eitur og eitrið var þallíumsúlfat.Morðinginn staðhæfði að hann hefði ekki ætlað að myrða Gerd. Ástæðan fyrir því að hann eitraði fyrir henni hefði verið sú að hann hefði ætlað henni að missa hárið til þess að hún gengi ekki í augun á öðrum karlmönnum. Í kjölfar þess vonaði hann að hún sneri aftur til sín.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Þann 13. september 2000 boðaði lögreglan í Kristiansand til blaðamannafundar til þess að skýra frá því að hún hefði upplýst eitt hryllilegasta morðmál sem komið hafði til hennar kasta fyrr og síðar. Ódæðið hafði verið drýgt á Baneheia, útivis- tarsvæði rétt norðan við miðbæ Kristiansands. Tveim litlum stúlkum, átta og tíu ára, hafði verið nauðgað og þær myrtar. Tveir ungir menn voru ákærðir fyrir verk- naðinn.Þessi grein fjallar um þátt lögreglunnar í leitinni að stúlkunum meðan þeirra var saknað og það hvernig hún lagði kapp á að átta sig á öllum mannaferðum á þessum slóðum á þeim tíma og komst síðan að því hverjir höfðu framið þennan hræðilega glæp.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Móðirin var 23ggja ára dóttirin aðeins tæplega 3ggja ára.Hver var morðinginn? Hvar var hann niðurkominn? Hver var ástæðan? Spurningar hrönnuðust upp þegar lík af barni og ungri konu fundust grafin áeynni Fanø.Og hverjar voru þær eiginlega? Grænlensk kona og dóttir hennar.Hjónaband sem endaði með morði á móður og dóttur og lögreglan í Esbjerg varskyndilega í miðju morðmáli sem krafðist alþjóðlegs samstarfs.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Atburður sá, er hér segir frá, og dómsmálið, sem á eftir fylgdi, vakti mikla athygli á sínum tíma. Morðið var hrottafengið en einnig þóttu örlög morðingjans og hins myrta sérkennileg og það, hvernig þau höfðu tvinnast saman sem að lokum leiddi til þessa sviplega voðaverks.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

16. júní árið 2000. Fallegur sumardagur, sólskin og hiti. Ekki ský á himni. Síðasti skóladagur í Nyager-skólanum í Rødovre í Danmörku. Börnunum fannst þetta að sjálfsögðu besti dagur ársins, glöð og hamingjusöm hlökkuðu þau til að njóta sumarsins, fara í frí með foreldrum sínum og hvíla sig frá stundatöflu skólans. Engan grunaði að þessi dagur mundi snúast upp í andhverfu sína; yrði dagur sorgar og óhugnaðar, að viðurstyggilegur glæpur myndi binda enda á líf tveggja af nemendum skólans.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

„Ekki eru allar ferðir til fjár þótt farnar séu." Þannig hljóðar gamall, íslenskur málsháttur og hann sannaðist eftirminnilega á óheppnum, ungum manni sem stytti sér leið fram hjá góðum siðum og ramma laganna til að koma bílnum sínum í ökufært ástand.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Illmögulegt hefði reynst að upplýsa þetta mál, sem við höfum kallað ,,Á hælum maraþonhlaupara", ef ekki hefði verið um einstaka samvinnu norrænna lögreglu- manna að ræða. Samvinnan felst í því að norræn lögreglustjóraembætti hafa dag- lega samband sín í milli og skiptast á um að senda menn á sínum vegum út um allan heim.Í þessu tilviki var það sænski tengiliðurinn í Aþenu, sem jafnframt var sendifull- trúi í Búlgaríu, sem átti heiðurinn af því að hafin var rannsókn á málinu.Greinarhöfundur starfar sem sérfræðingur við útlendingadeild rannsóknar- lögreglunnar (Kripos). Deildin hefur fjögur meginverkefni með höndum: smygl á innflytjendum, fölsuð ferðaskilríki, fölsuð persónueinkenni og ólöglega atvinnu- þátttöku.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Hinn 11. september 2001 mun lifa í huga flestra jarðarbúa um ókomna tíð vegna hryðjuverkaárásanna sem gerðar voru á Bandaríkin þann dag. Þennan dag gerðust hér á landi ótengdir atburðir sem urðu kveikjan að því máli sem hér er til umfjöllunar. Ísland, þessi litla eyja norður í Dumbshafi, varð vettvangur skipu- lagðrar fjárglæfrastarfsemi sem átti eftir að teygja anga sína víða áður en yfir lauk. Í eftirfarandi frásögn er nöfnum sakborninganna breytt.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Þann 5. júní 2002 kom Eje Nilsson inn í verslunina Rimi á Sandavägen í Upp- lands Västby. Hann ætlaði að kaupa mat. Hverfið er kallað „Gleðin" en fyrir Eje var nafnið vægast sagt öfugsnúið.Eje var nýlega orðinn fimmtugur og var að kaupa ýmsar vörur í kvöldmatinn sem hann ætlaði að gleðja sambýliskonu sína með. Hann vonaðist til að sonur hans og kærastan hans kæmu í heimsókn. Eje var herramaður og leyfði stressuðum viðskiptavini að fara fram fyrir sig í röðinni við kassann. Nokkrum mínútum seinna gekk hann rólega að bílnum sínum á bílastæðinu. Skyndilega var hann kominn í hættulegar aðstæður og varð að ákveða á sekúndubroti hvað hann ætti að gera. Póstræningi hljóp í veg fyrir hann og réðist á varnarlausa miðaldra konu og vildi þvinga hana til að afhenda honum bílinn sinn.Án þess að hika reyndi Eje að bjarga konunni ásamt tveimur öðrum konum sem voru farþegar í bílnum. Þessi félagslega samábyrgð kostaði hann lífið...Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Í greininni hér á eftir fjallar Jóhannes um geðsjúkdóminn ofsóknar-geðklofa og nefnir dæmi um hvernig aðilar með þennan sjúkdóm hafa komið til kasta lög- reglunnar. Greint er frá máli manns sem vegna þessa sjúkdóms síns framdi voðaverk á Akureyri árið 1995.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Árið 1998 er eftirminnilegra en mörg önnur. Það var annað árið mitt sem rannsók- narlögreglumaður og áttunda starfsár mitt í lögreglunni. Það var ár álags og streitu. Þetta var árið þegar litlar stúlkur, níu ára og yngri, gátu ekki verið að leik úti án eftirlits fullorðinna í Reykjavík, sérstaklega ekki í Fossvogi og í efra Breiðholti.Fyrsta atvikið átti sér stað í apríl 1997 á leikvelli í Breiðholti og varðaði átta ára gamla stúlku. Um haustið 1997 var tilkynnt um annað sams konar atvik en þá voru þolendurnir tvær ungar stúlkur, fimm og sex ára. Það atvik átti sér einnig stað á leikvelli í Breiðholtinu. Ekki var vitað hvort sami gerandi var á ferðinni og það var ekki margt sem tengdi málin saman. Engin brot voru tilkynnt frá septem- ber 1997 fram í apríl 1998, öllum til mikils léttis, en frá 4. apríl 1998 og fram undir miðjan ágústmánuð var tilkynnt um fimm kynferðis- og áreitisbrot sem vörðuðu litlar stúlkur. Öll tilvikin höfðu átt sér stað á opnum leiksvæðum og á leikskólalóðum síðari hluta dags. Í öllum tilvikunum skýrðu þolendurnir frá því að einn karlmaður hefði verið að verki.Þessi atvik rifjuðu upp fyrir íbúum í Fossvogi sams konar atburði sem átt höfðu sér stað á sömu slóðum þremur árum áður. Gat verið að sami maður væri aftur kominn á kreik? Rannsókn lögreglunnar snerist um að ná síbrotamanni sem njó- snaði um litlar stúlkur og áreitti þær. Við vorum í kapphlaupi við tímann þar sem margt benti til þess að gerandinn væri að verða harðhentari og ákveðnari við þolendurna.Eðli máls samkvæmt er ekki hægt að fjalla ítarlega um hvert tilvik. Málið varðar of margar fjölskyldur, ekki aðeins þolenda heldur ber einnig að taka tillit til fjöl- skyldu meints geranda.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Árið 2000, föstudaginn 14. apríl, klukkan 10:50, húktu tveir ungir menn í felum í kjallaranum í Senter Syd verslunarmiðstöðinni í Mortensrud í Osló. Þeir voru í dulargervi, með fjarskiptatæki og vopnaðir hlaðinni Mauser-skammbyssu. Þeir biðu eftir að peningahólf Kreditkassans yrði tæmt. Ætluðu sér að ráðast á bíl- stjórann þegar hann kæmi og hirða afrakstri gærdagsins. En þeir gripu heldur betur í tómt. Viðvörun hafði verið send út um að rán væri í uppsiglingu og þennan morgun ók bílstjórinn framhjá verslunarmiðstöðinni án þess að tæma næturhólfið.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Í Helsinki, þar sem íbúafjöldinn er næstum hálf milljón, eru framin allt að 800 ránum árlega. Þar af teljast um það bil 125 stórfelld rán, hin eru minni og ekki eins alvarleg. Flest ránin eiga sér stað á götum úti þar sem hinn almenni veg- farandi er rændur. Hægt er að varast þessi rán að einhverju leyti, með því að forðast tiltekna staði á tilteknum tímum. Oft er það þó svo að fórnarlömbin eiga sér engrar undankomu auðið og sem dæmi má nefna að í byrjun árs 2000 voru fimm eldri borgarar sem kærðu rán til lögreglunnar. Þrátt fyrir þetta viljum við trúa því að göturnar í Helsinki séu öruggar og viljum ekki viðurkenna að fólki sé þar að jafnaði hætta búin.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Ett av samhällets största problem är missbruk. Idag vet vi betydligt mer om hur ett urspårat missbruk påverkar en människas hjärna, men vad är det egentligen som leder fram till ett missbruk? Och finns det sätt att motverka att någon fastnar i träsk av droger och alkohol? I djupa intervjuer med missbrukare och forskare utformar vetenskapsjournalisten Miki Agerberg missbrukets dynamik – och vad för eventuella lösningar det finns för människor och anhöriga som tvingas leva med det dagligen. Miki Agerberg är vetenskapsjournalist och författare. Under senare år har han inriktat sig på medicin, hälsa och psykologi och skrivit uppmärksammade böcker om depression, missbruk och beroende samt fetma och övervikt. Han är även aktiv som föreläsare inom dessa ämnen.